Czy zdecentralizowane finanse to tylko kolejny trend?

Karolina

13 paź 2020
Czy zdecentralizowane finanse to tylko kolejny trend?

Słyszałeś o zdecentralizowanych finansach i zastanawiałeś się, czym one tak naprawdę są? Dlaczego stało się tak popularne? Na naszym blogu Nextrope analizujemy tę technologię, aby rozszyfrować jej składniki i zrozumieć, co sprawia, że działa. Porównujemy ją ze scentralizowanym finansowaniem (obecny status quo) i sprawdzamy, jak sobie radzi.

Po co naprawiać coś, co nie jest zepsute - Scentralizowane Finanse kontra Zdecentralizowane Finanse?

Ludzie zawsze mieli scentralizowaną władzę kierującą i regulującą sposób, w jaki zarabiają i wydają pieniądze. Normą jest, że centralna mennica drukuje i dystrybuuje pieniądze, bank centralny udziela pożyczek innym bankom, które następnie udzielają pożyczek swoim klientom, a ci deponują swoje oszczędności z powrotem w bankach. Działało to przez setki lat. Dlaczego więc czujemy, że potrzebujemy alternatywy? Dlaczego zdecentralizowane finanse (DeFi) zyskują na popularności? Prostą odpowiedzią jest to, że scentralizowane finanse (CeFi) zawsze miały rażące problemy, ale większość zdecydowała się je zignorować, ponieważ nie było innej alternatywy. Wraz z wprowadzeniem technologii rozproszonych rejestrów (blockchain), nie ma to już miejsca. Zdecentralizowane finanse w końcu stały się rzeczywistością, choć z własnymi wadami.

Za każdym razem, gdy władza, zwłaszcza finansowa, jest scentralizowana, większość ludzi zostaje wykluczona z procesu decyzyjnego. W rezultacie tylko niewielka część populacji czerpie korzyści z systemu finansowego, podczas gdy reszta jest obciążana wygórowanymi opłatami, wysokimi stopami procentowymi i niskimi zwrotami. Nawet w Stanach Zjednoczonych tylko 7% z dolnych 80% społeczeństwa posiada udziały w spółkach, podczas gdy w innych krajach większość nie ma nawet dostępu do giełd. Obecnie przesyłanie pieniędzy poza granice kraju wiąże się z niezliczonymi pośrednikami i znacznymi opłatami, uzyskanie pożyczki napotyka na mury biurokracji, a oprocentowanie depozytów jest często fatalne.

Bezpieczeństwo

Nawet czynnik bezpieczeństwa, który przypisywano bankom, uległ erozji po bańce mieszkaniowej z 2008 roku. Rok 2008 pokazał nam, że gdy nieliczni kontrolują wszystkie pieniądze, ryzyko kumuluje się w centrum i zagraża całemu systemowi. Ponadto banki wykorzystują pieniądze w sposób, którego większość ludzi nie rozumie. W sytuacjach kryzysowych, runy na banki (wielu klientów wycofujących swoje pieniądze z banku) mogą szybko doprowadzić do zerowych sald gotówkowych, co można było zaobserwować w takich miejscach jak Argentyna, Wenezuela i Zimbabwe.

Czy można się zatem dziwić, że Bitcoin został po raz pierwszy uruchomiony w 2009 roku, rok po kryzysie finansowym? Istniała pilna potrzeba stworzenia pierwszego w historii rozwiązania umożliwiającego globalne rozliczenia peer-to-peer bez pośredników, tak aby osoby fizyczne mogły zachować kontrolę nad swoimi aktywami. Jednak Bitcoin i wczesne kryptowaluty zdecentralizowały jedynie emisję i przechowywanie pieniędzy, a nie dostęp do szerszego zestawu instrumentów finansowych.

Poniższa infografika opisuje uproszczony przykład tego, jak wyglądałaby idealna zdecentralizowana wymiana w porównaniu ze status quo.

Source: Defi Pubs

Zdecentralizowane finanse (DeFi) - mało prawdopodobny bohater?

Na papierze, zdecentralizowane finanse (DeFi) są zdefiniowane jako zakłócenia, pozwalające jednostkom na pełną kontrolę i dostęp do ich aktywów. DeFi to ogólny termin odnoszący się do wszystkich aplikacji finansowych, takich jak udzielanie pożyczek, zaciąganie kredytów, wymiana i inwestowanie, które odbywają się za pośrednictwem zdecentralizowanych kanałów i giełd. Pomysł polega na stworzeniu otwartego, pozbawionego uprawnień i przejrzystego ekosystemu usług finansowych dostępnego dla wszystkich za pośrednictwem funkcji peer-to-peer (P2P), działającego bez żadnego centralnego organu. DeFi wyróżnia się tym, że rozszerza zastosowanie blockchain z prostego transferu wartości na bardziej złożone przypadki użycia finansowego, takie jak pożyczki, ubezpieczenia itp. Aktywność w DeFi wzrosła wykładniczo w 2020 r., a całkowita zablokowana wartość wzrosła z 1 mld USD do 10 mld USD w ciągu 4 miesięcy.

Source: Defi Pulse

Jak wspomniano wcześniej, DeFi jest wykorzystywane głównie do pożyczek, handlu i płatności, ale opracowywane są dodatkowe przypadki użycia, takie jak ubezpieczenia i inwestowanie. Ekosystem blockchain Ethereum jest najbardziej popularny do rozwoju tych aplikacji, ponieważ zapewnia zwiększone bezpieczeństwo, przejrzystość i możliwości rozwoju. Platforma Ethereum działa poprzez "inteligentne kontrakty", które automatycznie wykonują transakcje, jeśli spełnione są określone warunki, usuwając element ludzki ze wszystkich transakcji.

Source: Block Crypto

Podczas gdy coraz więcej osób przyciąga się do tych aplikacji DeFi, trudno powiedzieć, dokąd one pójdą. Wiele zależy od tego, kto uzna je za przydatne i dlaczego. Wielu uważa, że różne projekty DeFi mają potencjał, by stać się kolejnym Robinhood (popularnym brokerem internetowym, który umożliwia handel akcjami przy bardzo niskich opłatach), przyciągając hordy nowych użytkowników poprzez uczynienie aplikacji finansowych bardziej inkluzywnymi i otwartymi dla tych, którzy tradycyjnie nie mają dostępu do takich platform.

Nie tak lśniąca zbroja DeFi

Jak w przypadku każdej nowej technologii, pojawiają się bóle wzrostowe. Niektóre z tych, które szczególnie dotykają DeFi, zostały wyróżnione poniżej:

1. Niepełna decentralizacja - chociaż protokoły są zdecentralizowane i oparte na algorytmach konsensusu, wiele punktów dostępu do systemu, takich jak giełdy, jest nadal scentralizowanych. Ponadto wiele projektów kryptowalutowych jest zarządzanych przez scentralizowane organizacje lub firmy, którym zbyt często brakuje przejrzystości lub odpowiedzialności i które nie pokazują otwarcie rozwoju nowych części ekosystemu.

2. Zmienność - wiele aplikacji DeFi, takich jak meme coin YAM, rozbiło się i spaliło, wysyłając kapitalizację rynkową z 60 milionów dolarów do 0 dolarów w ciągu 35 minut. Inne projekty DeFi, w tym Hotdog i Pizza, spotkały się z tym samym losem, a wielu inwestorów straciło dużo pieniędzy.

3. Bezpieczeństwo - choć w proces zawierania inteligentnych kontraktów nie są zaangażowani ludzie, to jednak to oni je tworzą, co stanowi główne źródło błędów. Inteligentne kontrakty są potężne, ale nie można ich zmienić po wprowadzeniu zasad do protokołu, co często powoduje, że błędy są trwałe i zwiększają ryzyko.

4. Rosnące opłaty sieciowe - wykorzystanie sieci jest bezpośrednio skorelowane z opłatami, a ze względu na niedawną popularność DeFi, opłaty Ethereum gwałtownie wzrosły. Doprowadziło to do spadku rentowności dla użytkowników DeFi i utrudnia korzystanie z niego.

    Source: Coindesk

    5. Ryzyko oszustwa - podczas gdy inteligentne kontrakty nie angażują człowieka w ich wykonanie, w ich kodowanie zaangażowani są ludzie. Luka ta pozostawia otwarte drzwi dla błędów i późniejszych ataków na sieć.

    Podsumowanie

    Zdecentralizowane finanse wciąż znajdują się w fazie początkowej i wciąż próbują znaleźć solidny grunt pod nogami. Entuzjaści blockchaina i kryptowalut wydają się uważać, że drzemie w nich ogromny potencjał i dlatego też wylali znaczne sumy pieniędzy na różne platformy DeFi. Biorąc pod uwagę liczne wyzwania, przed którymi stoi obecnie DeFi, w najgorszym przypadku przynajmniej zmusi scentralizowany system do zwiększenia konkurencyjności poprzez wprowadzenie zmian w ich strukturze.

    Przeczytaj o RWA w DeFI

    Tagi

    Most viewed


    Never miss a story

    Stay updated about Nextrope news as it happens.

    You are subscribed

    Blockchain dla twórców: Bezpieczna i zrównoważona infrastruktura

    Miłosz Mach

    07 lis 2025
    Blockchain dla twórców: Bezpieczna i zrównoważona infrastruktura

    W świecie cyfrowej twórczości, gdzie granice między sztuką a technologią coraz bardziej się zacierają, projekty takie jak MARMALADE stają się symbolem nowej ery – ery, w której twórcy mogą chronić swoje prace i zachować nad nimi kontrolę dzięki blockchainowi. Dla Nextrope udział w MARMALADE to nie tylko implementacja narzędzi ochrony, takich jak blokowanie zrzutów ekranu czy watermarking. To przede wszystkim praca nad architekturą zaufania – tworzeniem infrastruktury, która pozwala twórcom działać w cyfrowym świecie bez obaw o utratę własności i bezpieczeństwo.

    Nowy typ wyzwania dla blockchaina

    Projekty kulturalne i edukacyjne mają zupełnie inne wymagania niż klasyczne rozwiązania DeFi. Tu nie chodzi o maksymalizację stóp zwrotu czy skomplikowane kontrakty finansowe.
    W centrum znajduje się człowiek – artysta, ilustrator, edukator.

    Dlatego jednym z największych wyzwań było stworzenie bezpiecznej, ale intuicyjnej infrastruktury. Systemy blockchain musiały być lekkie, energooszczędne i przyjazne użytkownikom, którzy często po raz pierwszy stykają się z technologią Web3.

    „Naszym celem nie było zbudowanie kolejnego protokołu finansowego. Chcieliśmy stworzyć infrastrukturę zaufania dla twórców cyfrowych." - zespół Nextrope

    Bezpieczeństwo, które nie przeszkadza

    Najlepsze zabezpieczenia to te, których użytkownik… nie zauważa.
    W MARMALADE położyliśmy nacisk na niewidoczne technologie bezpieczeństwa, które nie psują doświadczenia korzystania z platformy.

    • Blokowanie zrzutów ekranu chroni prace publikowane w przeglądarce.
    • Dynamiczny watermarking pozwala wykryć nieautoryzowane kopie.
    • Rejestr blockchain gwarantuje, że każdy dowód własności jest trwały i transparentny.

    „Twórcy nie powinni martwić się o szyfrowanie czy klucze prywatne. Naszym zadaniem jest sprawić, by bezpieczeństwo działało w tle.”

    Zrównoważony rozwój w DNA

    MARMALADE to również odpowiedź na pytanie, jak łączyć innowacje z troską o środowisko.
    Nextrope buduje rozwiązania, które korzystają z niskoemisyjnych sieci, a sama architektura jest modularna i łatwa do ponownego wykorzystania w innych projektach sektora kreatywnego.

    Dzięki temu efekty prac MARMALADE mogą posłużyć nie tylko artystom, ale również instytucjom kultury czy uczelniom, które chcą w prosty sposób wprowadzać blockchain do swoich działań.

    Więcej niż technologia

    Dla Nextrope MARMALADE to coś więcej niż projekt – to dowód, że blockchain może być narzędziem społecznym, nie tylko finansowym.
    Tworząc narzędzia dla artystów, pomagamy nie tylko chronić ich prace, ale też zrozumieć, że technologia może wspierać twórczość, a nie ją ograniczać.

    Plasma (XPL). Architektura, kluczowe funkcje i znaczenie

    Miłosz Mach

    21 paź 2025
    Plasma (XPL). Architektura, kluczowe funkcje i znaczenie

    Czym jest Plasma?

    Plasma (XPL) to blockchain warstwy 1 zaprojektowany specjalnie pod infrastrukturę stablecoinów łączy bezpieczeństwo Bitcoina z kompatybilnością EVM oraz ultraniskimi opłatami za transfery tokenów takich jak USDT.

    To nowa generacja blockchaina, która ma umożliwić szybkie, tanie i skalowalne płatności w stablecoinach, eliminując ograniczenia znane z Ethereum czy Layer-2.

    Dlaczego powstała Plasma?

    Większość obecnych blockchainów nie została stworzona z myślą o stablecoinach w roli głównej. Wraz z ich rosnącą adopcją pojawiły się problemy: wysokie opłaty, zatłoczone sieci i ograniczona interoperacyjność.

    Plasma rozwiązuje te problemy, oferując infrastrukturę dedykowaną do stablecoinów i przepływów finansowych.
    Jej najważniejsze cechy to:

    • Brak opłat transakcyjnych (zero-fee) dla transferów USDT,
    • Własne tokeny gas – elastyczny model opłat,
    • Most Bitcoin (BTC bridge) – umożliwia wykorzystanie BTC jako zabezpieczenia,
    • Pełna kompatybilność z EVM – łatwe wdrożenia smart kontraktów z Ethereum.

    Architektura i mechanizmy działania Plasmy (XPL)

    Kompatybilność EVM i smart kontrakty

    Deweloperzy korzystający z Solidity, Hardhat czy Foundry mogą bez problemu wdrażać swoje projekty na Plasmie. Migracja z Ethereum czy Polygon wymaga minimalnych zmian w kodzie, podobnie jak inne blockchain zgodne z EVM, które zostały omówione w niniejszym artykule: „Web3 Backend Przewodnik: Odblokuj Superszybką Skalowalność DApps Dzięki API!"

    Model opłat (Gas Model)

    Plasma wspiera niestandardowe tokeny gas, co oznacza, że użytkownik nie musi posiadać natywnego XPL, by opłacić transakcję. Dla stablecoinów (np. USDT) transfery mogą być całkowicie darmowe.

    Most Bitcoin (BTC Bridge)

    Dzięki wbudowanemu mostowi Plasma pozwala używać BTC jako zabezpieczenia w smart kontraktach. To połączenie bezpieczeństwa Bitcoina z elastycznością Ethereum dlatego często nazywa się ją „Bitcoin-secured blockchain for stablecoins”.

    Bezpieczeństwo i finalność

    Konsensus Plasmy został zoptymalizowany pod kątem finalności transakcji i ochrony przed reorganizacjami bloków.
    Według danych z raportu The Block, sieć osiągnęła ponad 2 miliardy USD wartości stablecoinów (TVL) już w fazie beta mainnetu.

    Czym Plasma (XPL) wyróżnia się na tle innych blockchainów?

    FunkcjaPlasma (XPL)Inne L1 / L2
    Dedykowana stablecoinom✅ Tak❌ Nie
    Transfery USDT bez opłat✅ Tak⚠️ Rzadko
    Most Bitcoin (BTC bridge)✅ Tak⚠️ Nieliczne przypadki
    Kompatybilność z EVM✅ Tak✅ Tak, ale często z ograniczeniami
    Płynność i adopcja stablecoinów✅ >2 mld USD⚠️ W fazie rozwoju

    Przykładowe zastosowania Plasma (XPL)

    Plasma jest idealna dla firm fintechowych, emitentów stablecoinów, projektów DeFi i startupów, które chcą tworzyć produkty oparte na tokenach powiązanych z walutami fiducjarnymi.

    Możliwe zastosowania:

    • Portfele i aplikacje płatnicze (zero-fee),
    • Cross-border payments i remittance,
    • Skarbce (treasury management) i rozliczenia między firmami,
    • DeFi – rynki pożyczek, yield farming, AMM-y,
    • Tokeny zabezpieczone Bitcoinem (BTC-backed stablecoins).

    Ropzpocznij budowę projektu na Plasma (XPL)

    1. Migracja smart kontraktów – sprawdź kompatybilność i dostosuj parametry gazu,
    2. Wybór modelu opłat – zdecyduj, czy użyjesz USDT, osobnych tokenów gas lub hybrydy,
    3. Audyt bezpieczeństwa – skup się na logice mostu, reentrancy, oracle’ach,
    4. Onboarding płynności – zbuduj pierwsze pule stablecoinów,
    5. Zgodność z regulacjami – szczególnie przy emisji stablecoinów,
    6. Wdrożenie MVP i skalowanie – testuj UX, koszty i bezpieczeństwo.