Ekonomia Ethereum obejmuje mechanizmy ekonomiczne kierujące zachowaniem uczestników blockchainu. Dotyka ona kwestii kwestii dotyczących m.in. jej waluty (Ether), po rolę sieci w ułatwieniu funkcjonowania smart contractów i zdecentralizowanych aplikacji.

Zrozumienie Ekonomii Ethereum

Ekonomia Ethereum została zaprojektowana, aby zrównoważyć skalowalność, bezpieczeństwo i decentralizację, często określane jako trylemat blockchainu. Natywna kryptowaluta sieci, ETH, jest czymś więcej niż środek wymiany. Jest ona także kluczowym komponentem protokołu konsensusu Ethereum - Proof of Stake.  Ekonomia Ethereum obejmuje również podejście platformy do opłat transakcyjnych (opłat za gaz), politykę monetarną i mechanizmy wpuszczania nowego ETH do systemu. Razem, te czynniki wpływają na wartość płynącą z używania sieci.

Dynamika Popytu i Podaży

Dynamika popytu i podaży w ramach ekonomii Ethereum jest kluczowa dla zrozumienia wartości rynkowej sieci oraz incentyw do uczestnictwa w sieci.

Strona Podażowa

• Emisja ETH: Całkowita podaż ETH zależy od tempa emisji sieci, które ewoluowało z czasem. W przeciwieństwie do Bitcoina, Ethereum nie ma ustalonej maksymalnej podaży ETH, ale różne ulepszenia (szczególnie London Hard Fork i EIP-1559) wprowadziły mechanizmy mające na celu umiarkowanie wzrostu podaży.
• Ethereum 2.0 i Staking: Przejście na Ethereum 2.0 wprowadza staking, gdzie walidatorzy blokują swoje ETH jako depozyt zabezpieczający, aby uczestniczyć w konsensusie sieci. Ta zmiana z Proof of Work na Proof of Stake nie tylko zmienia model bezpieczeństwa, ale także zmniejsza podaż ETH w cyrkulacji.

Strona Popytowa

• Smart Contracty i dApps: Użyteczność Ethereum jako platformy do wdrażania smart contractów i zdecentralizowanych aplikacji tworzy podstawowy popyt na ETH. Jest on wymagany do płacenia za opłaty transakcyjne i usługi obliczeniowe.
• Zdecentralizowane Finanse (DeFi) i NFT: Eksplozywny wzrost DeFi i rynku NFT na blockchainie Ethereum znacząco zwiększył popyt na ETH. Te aplikacje często wymagają ETH jako collateral (zabezpieczenie), a czasami jest on środkiem wymiany w ich ekosystemach.

Wzajemne oddziaływanie podaży i popytu jest urozmaicane przez ulepszenia sieci, zmiany w opłatach transakcyjnych oraz ogólną adopcję aplikacji opartych na Ethereum. W miarę upływu czasu, szczególnie przy pełnej implementacji Ethereum 2.0, te dynamiki będą kształtować się inaczej. Zaprezentują one nowe możliwości dla użytkowników, inwestorów i deweloperów.

Polityka Monetarna Ethereum

Polityka monetarna Ethereum jest kluczowym aspektem jego modelu ekonomicznego. Skupia się na zarządzaniu podażą Etheru w celu zapewnienia bezpieczeństwa sieci i zachęcenia do zrównoważonego uczestnictwa. W przeciwieństwie do tradycyjnych systemów monetarnych lub nawet innych kryptowalut z ustalonym limitem podaży, Ethereum przyjmuje bardziej adaptacyjne podejście.

Opłaty Transakcyjne

EIP-1559, wdrożony jako część Londyńskiego Hard Forka w 2021 roku, znacząco zmienił politykę monetarną Ethereum. Wprowadził nowe mechanizmy dotyczące ustalania opłat transakcyjnych. Podzielił je na 2 komponenty: Base Fee i Priority Fee.

Base Fee (Opłata Bazowa)

Base Fee jest dynamicznie ustalane na podstawie przeciążenia sieci i jest spalana (burning). Jej wysokość opiera się na dwóch czynnikach: jak bardzo sieć jest przeciążonai jak długo była w takim stanie. Oznacza to, że Base Fee będzie rosło, dopóki aktywność w sieci nie wróci do docelowego średniego poziomu. Ponieważ Base Fee jest spalane, oznacza to również, że ETH ma tendencję deflacyjną, gdy aktywność w sieci jest wysoka.

Priority Fee (Opłata Priorytetowa)

Priority Fee to dodatkowa opłata, która służy jako napiwek dla validatorów (osób weryfikujących transakcje). Jest ustalana przez użytkownika, aby zachęcić validatorów do przetworzenia jego transakcji. Wyższa opłata oznacza, że transakcja zostanie zweryfikowana przed innymi transakcjami. Priority Fee powinno być wyższe niż 0, ponieważ validatorzy muszą mieć jakąś zachętę do włączenia transakcji do bloku.

Staking i Ethereum 2.0

Przejście na Ethereum 2.0 i związany z nim Proof of Stake, wprowadza nagrody za staking jako nowy sposób emisji ETH. Validatorzy lokują minimum 32 ETH, aby uczestniczyć w protokole konsensusu i przyczynić się do bezpieczeństwa sieci.. Wysoka bariera wejścia przyczynia się do faktu, że tylko 26% całkowitej podaży ETH jest stakowane. Jest to niższa wartość niż w niektórych innych blockchainach, np. Cardano (64% stakowane).

Kary

Ethereum zapewnia, że validatorzy działają w najlepszym interesie sieci, wprowadzając zestaw kar za niepożądane zachowania.

Slashing

Slashing to kara za naruszenie zasad protokołu i angażowanie się w nieuczciwe zachowania. Część ETH validatora jest zabierana, jeśli próbuje on

• zaproponować dwa różne bloki
• Zaświadczyć o kilku sprzecznych wersjach blockchainu (zaświadczanie oznacza głosowanie jak zdaniem validatora wygląda w danej chwili stan blockchainu).

Kary za Nieaktywność

Jeśli weryfikator jest nieaktywny i nie uczestniczy np. w zaświadczaniu bloków, stopniowo traci stakowane ETH. Zapewnia to, że stakerzy aktywnie uczestniczą w zabezpieczaniu sieci. Zapobiega to sytuacji, gdy pewna liczba weryfikatorów regularnie ignoruje swoje obowiązki i przyczynia się do destabilizacji sieci.

Podsumowanie

Przyjrzenie się ekonomii Ethereum powoduje podziw dla jej złożoności. Robi wrażenie, jak precyzyjni w swojej pracy musieli być deweloperzy Ethereum. Znaleźli parametry, które bardzo dobrze zrównoważyły jego ekosystem (np. to jak zdecydowali, że staking dokładnie 32ETH jest lepszy niż 28ETH). Oprócz parametrów ilościowych interesująca jest również logika stojąca za strukturą opłat, karami, itp. To wszystko sprawia, że ekonomia Ethereum jest doskonałym studium przypadku dla inżynierów tokenów i deweloperów Web3.

FAQ

Jaką rolę odgrywa Ether (ETH) w ekonomii Ethereum? 

• ETH jest nie tylko środkiem wymiany - służy również do zapewnienia bezpieczeństwa sieci. W modelu PoS to, co powstrzymuje validatorów przed nieuczciwymi zachowaniami, to fakt, że mogą stracić stakowane ETH.

Jakie zmiany wprowadziło EIP-1559 do opłat transakcyjnych na Ethereum? 

• EIP-1559 wprowadziło dwuczłonową strukturę opłat z opłatą bazową i opłatą priorytetową. Opłata bazowa jest spalana, co przyczynia się do potencjalnie deflacyjnego charakteru Ethereum przy wysokiej aktywności. Natomiast opłata priorytetowa motywuje validatorów do uwzględnienia transakcji w bloku.

Jaka jest strategia Ethereum w zakresie skalowania i rozwiązywania problemów z przeciążeniem sieci? 

• Strategia Ethereum polega na wykorzystaniu rozwiązań Layer-2, z blockainem Ethereum służącym jako bezpieczna warstwa rozliczeniowa.